Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev yapan öğretmenlerin büyük bir kısmı, kariyerlerinde ilerleyerek şube müdürü olmayı tercih etmiyor. Bu durum, eğitim camiasında önemli tartışmalara neden oluyor. Peki, öğretmenlerin müdürlük makamından uzak durmasının başlıca nedenleri neler?

Son yıllarda yapılan araştırmalar, öğretmenlerin müdürlük görevini çekici bulmamalarının birçok farklı sebebi olduğunu ortaya koyuyor. Bu nedenler arasında bürokratik iş yükünün artması, öğretmenlik mesleğinden uzaklaşma, okul yönetimiyle ilgili yaşanan zorluklar ve düşük maaş gibi faktörler yer alıyor.

Öğretmenlerin Yöneticilik ve Müfettişlikten Kaçınmasının Derin Nedenleri

Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev yapan öğretmenlerin büyük bir kısmı, kariyerlerinde ilerleyerek şube müdürü veya müfettiş olmak yerine mevcut durumlarını korumayı tercih etmektedir. Bu durumun altında yatan pek çok neden bulunmaktadır.

Neden Öğretmenler Yükselmek İstemiyor?

  • Yetersiz Maaşlar: En temel nedenlerden biri, müfettiş ve şube müdürlerinin maaşlarının, yükselen yaşam maliyeti ve artan sorumluluklara göre yetersiz görülmesidir. 
  • Yoğun İş Yükü: Yöneticilik ve müfettişlik görevleri, öğretmenliğe göre çok daha fazla bürokratik iş yükü ve sorumluluk içermektedir. 
  • Öğretmenlik Mesleğinden Uzaklaşma: Öğretmenler, öğrencilerle doğrudan etkileşim kurmayı ve onların gelişimine katkıda bulunmayı mesleğin en keyifli yanı olarak görmektedir. 
  • Sorumlulukların Artması: Yöneticilik ve müfettişlik görevleri, öğretmenlere ek sorumluluklar yüklemektedir.
  • Toplumdaki Algı: Toplumda müfettişlerin ve yöneticilerin genellikle olumsuz algılanması, öğretmenlerin bu görevlere olan önyargılarını artırmaktadır.
  • Eğitim Sistemindeki Eksiklikler: Eğitim sistemindeki bazı eksiklikler, öğretmenlerin yöneticilik ve müfettişlik görevlerine olan güvenini sarsmaktadır.
  • Kariyer İmkanlarının Sınırlılığı: Müfettişlik ve yöneticilik kariyerlerinde ilerleme imkanlarının sınırlı olması, öğretmenlerin bu görevlere olan ilgisini azaltmaktadır.
     

Müfettişliğin Gölgede Kalan Yüzü: Öğretmenlerin Tercih Etmemesinin Nedenleri

Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev yapan öğretmenler için kariyer basamaklarını tırmanmak, genellikle şube müdürlüğü veya müfettişlik gibi yöneticilik pozisyonlarına terfi etmek anlamına gelir. Ancak son yıllarda öğretmenlerin bu üst düzey görevlere olan ilgisinde belirgin bir düşüş gözlemlenmektedir. Bu durumun başlıca nedenleri arasında, müfettişliğin sunduğu avantajların gölgede kaldığı dezavantajlar yer almaktadır.

Öğretmenlere Sıkı Denetim! Yeni Kural ve Cezalar Belli Oldu Öğretmenlere Sıkı Denetim! Yeni Kural ve Cezalar Belli Oldu

Maddi Gelirin Yetersizliği

  • Uzman Öğretmenlik ve Ek Ders: Birçok öğretmen, uzman öğretmenlik unvanıyla elde ettiği ek gelir ve yoğun mesai karşılığında aldığı ek ders ücreti sayesinde müfettiş maaşını aşan bir gelir elde etmektedir. Bu durum, öğretmenlerin mevcut durumlarından memnun kalmalarına ve daha yüksek bir pozisyona geçmek için bir motivasyon hissetmemelerine neden olmaktadır.
  • Yetersiz Harcırah: Müfettişlerin sürekli olarak farklı ilçelere görevlendirilmeleri, seyahat masraflarını beraberinde getirmektedir. Verilen harcırahın bu masrafları karşılamada yetersiz olması, öğretmenlerin kendi araçlarını kullanmak zorunda kalmalarına ve bu durumun da ek bir mali yük oluşturmasına yol açmaktadır.

Psikolojik ve Sosyal Etkenler

  • Rotasyon Zorunluluğu: Müfettişlerin 5 yılda bir farklı bir ilçeye atanması zorunluluğu, öğretmenlerin kurulu düzenlerini bozmak istememelerine neden olmaktadır. Özellikle aile sahibi olan öğretmenler, çocuklarının eğitimi ve sosyal çevreleri gibi konularda yaşayabilecekleri zorlukları göz önünde bulundurarak bu durumu tercih etmemektedirler.
  • Sürekli Seyahat: Müfettişlerin sürekli olarak farklı yerlere seyahat etmeleri, aile hayatlarını olumsuz etkilemekte ve sosyal ilişkilerini zayıflatmaktadır. Bu durum, öğretmenlerin iş-yaşam dengesini kurmakta zorlanmalarına ve psikolojik olarak yıpranmalarına yol açmaktadır.
  • Sorumlulukların Artması: Müfettişlik görevi, öğretmenliğe göre çok daha fazla sorumluluk gerektirmektedir. Okulların genel durumu, öğretmenlerin performansı, öğrencilerin başarısı gibi konularda sorumlu olmak, öğretmenleri büyük bir baskı altında bırakmaktadır.
  • Toplumdaki Algı: Toplumda müfettişlerin genellikle otoriter ve eleştirici bir imajla anılması, öğretmenlerin bu göreve olan bakış açılarını olumsuz etkilemektedir.

Şube Müdürlüğü ve Öğretmenlik: Tercihlerin Kesiştiği Nokta

Milli Eğitim Bakanlığı'nda görev yapan öğretmenler için kariyer yolu, genellikle öğretmenlikten yöneticiliğe geçişle şekillenir. Ancak şube müdürlüğü gibi yöneticilik pozisyonlarına olan ilgi, beklenenin altında kalmaktadır. Bu durumun nedenlerini, öğretmenliğin ve şube müdürlüğünün avantaj ve dezavantajlarını karşılaştırarak daha iyi anlayabiliriz.

Şube Müdürlüğünün Dezavantajları

  • Yoğun İş Yükü: Şube müdürleri, öğretmenlerin yanı sıra okul idarecileri, veliler ve diğer kurumlarla sürekli iletişim halinde olmak zorundadırlar. 
  • Sorumlulukların Artması: Öğretmenlik görevi, daha çok bireysel öğrenci başarısına odaklanırken, şube müdürlüğü tüm okulun başarısından sorumlu olmayı gerektirir. 
  • Rotasyon Zorunluluğu: Şube müdürleri de müfettişler gibi belirli sürelerde farklı okullara atanabilirler. 
  • Maaş Farkının Azlığı: Şube müdürlerinin aldıkları maaş, öğretmenlerin elde ettiği ek gelirler (uzman öğretmenlik, başöğretmenlik, ek ders) göz önüne alındığında, beklenilen düzeyde bir artış göstermeyebilir.

Öğretmenliğin Avantajları

  • Öğrencilerle Doğrudan İlişki: Öğretmenler, öğrencilerin gelişimine doğrudan katkıda bulunma fırsatı bulurlar. Bu durum, öğretmenlik mesleğinin en büyük motivasyon kaynaklarından biridir.
  • Ek Gelir Kaynakları: Uzman öğretmenlik, başöğretmenlik ve ek ders gibi imkanlar, öğretmenlerin gelirlerini önemli ölçüde artırabilir.
  • Uzun Tatil Hakkı: Yarıyıl, ara ve yaz tatilleri, öğretmenlere dinlenme ve kişisel gelişimlerine zaman ayırma fırsatı sunar.
  • Görece Daha Az Bürokratik İşlem: Öğretmenlerin, şube müdürlerine göre daha az bürokratik işleme maruz kalmaları, iş yüklerini hafifletir.

Karar Verme Sürecinde Etkileyen Faktörler

Öğretmenlerin şube müdürlüğü gibi yöneticilik pozisyonlarını tercih etmelerindeki çekingenlik, sadece maddi faktörlerle açıklanamaz. Aynı zamanda;

  • İş-yaşam dengesi: Yoğun iş temposu ve sürekli seyahat, öğretmenlerin aile hayatlarını olumsuz etkileyebilir.
  • Psikolojik baskı: Yöneticilik pozisyonları, daha fazla sorumluluk ve dolayısıyla daha fazla psikolojik baskı anlamına gelebilir.
  • Kariyer hedefleri: Bazı öğretmenler, akademik kariyer yapmak veya farklı alanlarda çalışmak gibi farklı hedeflere sahip olabilirler.