Alan değişikliği başvurusu rededilen sınıf öğretmeni olarak görev yapan ancak Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya (İ.Ö.) Programından mezun olan öğretmen idare mahkemesine başvuruda bulundu. Coğrafya öğretmenliğine geçiş yapmak isteyen öğretmenin alan değişikliği talebi MEB tarafından uygun bulunmadı ve öğretmenin mahkeme süreci Danıştay tarafından verilen kararla nihayetlendi. Danıştay 2. Daire, öğretmenin alan değişikliği isteğini ve MEB'in ret gerekçelerini dikkate alarak ilgili yasal mevzuatı da inceleyerek kararını verdi.
Alan değişikliği isteği reddedilen öğretmen durumu mahkemeye taşıdı. Fen Edebiyat Fakültesi Coğrafya bölümü mezunu olan sınıf öğretmeninin Coğrafya Öğretmenliği bölümüne geçiş talebi Milli EĞitim Bakanlığı tarafından redddildi. Mahkemeye başvuran öğretmen kararın ve Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 'Alan Değişikliği' konulu işleminin iptali de istenilmişti. Danıştay, öğretmenin itirazını redeti.
Öğretmenin alan değişikliği talebine red gerekçesinde şu hususlara vurgu yapıldı:
Belli branşlara atamalarda o branşa en uygun yüksek öğrenim programından mezun olanları atamak ve gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere idareye takdir yetkisi tanınmıştır.
Eğitim hizmetlerini yürütmekle görevli olan idarece, 6287 sayılı Yasa ile eğitim sisteminde yapılan değişiklik sonucu sınıf öğretmenliğinde oluşan fazlalığın giderilmesi ile yargı kararları uyarınca alan değişikliği yapan öğretmenlerin önceki görevlerine döndürülmelerine bağlı olarak oluşan olumsuzlukların ortadan kaldırılmasının sağlanması amacıyla 20/02/2014 günlü, 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Geçici 8. maddesi de dikkate alınarak, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda ihtiyaç duyulan kadrolara yönelik belli alanlarla sınırlı olmak üzere alan değişikliği yapılmasına izin veren Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 'Alan değişikliği' konulu işlemi ile davacıya Coğrafya alanına alan değişikliği başvuru hakkı verilmemesine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.T.C.
DANIŞTAY
İKİNCİ DAİRE
Esas No: 2019/2658
Karar No: 2022/2026
DAVACI : ...
DAVALI : ...Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri Dr. ...
DAVANIN KONUSU:
Erzurum ili, ... ilçesi, ...İlkokulunda 'Sınıf Öğretmeni' olarak görev yapan davacı tarafından, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya (İ.Ö.) Programından mezun olduğundan le, Coğrafya Öğretmenliği branşına alan değişikliği hakkı verilmesi isteğiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin... günlü, ...sayılı işlem ile dayanağı Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 'Alan Değişikliği' konulu... günlü, ...sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI:
06/05/2010 günlü, 27573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 44. maddesi ile tanınan hakların ortadan kaldırıldığı, başvuru tarihi itibarıyla Erzurum ilinde sekiz adet boş (coğrafya branşında) kontenjan bulunmasına rağmen talebinin değerlendirmeye alınmadığı, üst norm olan Yönetmelik hükümlerine aykırı olarak tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.
DAVALI İDARENİN SAVUNMASI:
Eğitim sisteminde yapılan değişiklikler ile sınıf öğretmenliğinde oluşan fazlalığın giderilmesine yönelik olarak 80 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı ile 12/02/2012 günlü, 5510 sayılı mütalaa çerçevesinde sınıf öğretmenlerine daha sonra hizmetiçi eğitim yoluyla yetiştirilmek üzere Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği ile Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliğine alan değişikliği imkanı verildiği, ancak il içi ve iller arası özür durumundan yapılan alan değişikliği işlemlerine yönelik olarak yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlar verildiği, yargı kararı sonrası oluşan geri dönüşler değerlendirilerek alan değişikliğinin sınırlı tutulduğu; Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Yetiştirme ve Genel Müdürlüğünce açılan 540 saatlik Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Eğitim Programı ile 90 saatlik Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programlarına katılıp da başarıyla tamamlayanların, ...günlü, ...sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı'nın Geçici 8. maddesine göre Özel Eğitim ile Teknoloji ve Tasarım alanına alan değişikliği başvurusu yapılacağının belirtildiği, bu nedenle davacının başvurusunun kabul edilmediği, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ DÜŞÜNCESİ:
Yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.
DANIŞTAY SAVCISI DÜŞÜNCESİ:
Dava; Erzurum ili, ... ilçesi, ...İlkokulu'nda sınıf öğretmeni olarak görev yapan davacının, Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya (İ.Ö.) Programı'ndan mezun olduğundan le coğrafya öğretmenliği branşına alan değişikliği hakkı verilmesi ve bu alana il içinde geçişinin yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin... tarih ve... sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün ''Alan değişikliği'' konulu... tarih ve ...sayılı düzenleyici işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden; davacının 11/06/2004 tarihinde Erzincan Eğitim Fakültesi sınıf öğretmenliği bölümünden mezun olduğu,10/09/2004 tarihinde sınıf öğretmeni olarak atandığı, sınıf öğretmeni olarak görev yaptığı sırada Erzurum Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Programından 11/06/2014 tarihinde mezun olduğu, 2014 yılı alan değişikliği başvuruları 02/12/2014 tarihinde başlamış olmasına rağmen sadece teknoloji ve tasarım öğretmenliği ile zihinsel engelliler sınıf öğretmenliği alanlarına başvuru imkanı verilmesi nedeniyle davacının elektronik ortamda başvuru yapamadığı, 08/01/2015 tarihi itibariyle Erzurum ilinde 8 adet boş Coğrafya öğretmeni kadrosunun bulunduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan ve 06/05/2010 tarih ve 27573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 'Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler' başlıklı 44. maddesinde '(1) Öğrenimine uygun alanı dışında bir başka alana atanan öğretmenler, öğrenimleri birden fazla alana atamaya kaynak olan öğretmenler ile başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenler, adaylıklarının kaldırılmış olması ve yüksek öğrenimlerinin Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ilişkin kararında atanacağı alana uygun olması kaydıyla mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara alanlarının değiştirilmesini isteyebilirler.
(2) Bu kapsamda yapılacak alan değişikliği işlemleri haziran ayında Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılır. (3) Alan değişikliği isteyen öğretmenlerin alan değişiklikleri, il içinde tercihleri de dikkate alınmak suretiyle alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumları olacak şekilde hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Hizmet puanlarının eşit olması durumunda öğretmenlikteki hizmet süresi daha fazla olana öncelik verilir. ... ' düzenlemesine yer verilmiştir.
Talim ve Terbiye Kurulu'nun 20/02/2014 tarih ve 9 sayılı kararıyla belirlenen Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları'nın 1. maddesinde, bu Esasların amacının, öğretmen olarak atamaya esas alınacak alanların, öğretmenliğe atanacakların alanlara göre mezun oldukları yükseköğretim programlarının, öğretmenliğe atananların alanlarına göre aylık karşılığında okutacakları derslerin belirlenmesi olduğu; 5. maddesinde, öğretmen olarak atanmaya esas alanların, her bir alan öğretmenliği için mezun olunacak yükseköğretim programı ile öğretmenliğe atananların alan ve yan alanlarına göre aylıkları karşılığında okutacakları derslerin eki çizelgede belirtildiği; 10. maddesinde, öğretmen ihtiyacının ek çizelgede yer alan yükseköğretim programlarından mezun olanlarla karşılanamayan alanlara ait dersler ile yeni konulan ders veya meslek alanlarına ait derslerin hangi öğretmenlerce okutulacağı veya bu dersleri okutmak üzere hangi alan öğretmenlerinin hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirileceğinin, hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirilen öğretmenlerin istekleri de dikkate alınarak alan değişikliklerinin ilgili birimin teklifi üzerine kurulca belirleneceği, ek çizelgenin 12. sırasında ''Coğrafya''nın atamaya esas alanlardan olduğu, Fakültelerin Coğrafya bölümünden mezun olanların Coğrafya ve Sosyal Bilgiler derslerini okutabilecekleri, 12. maddesinde, Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile düzenlenen alan öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon/Pedagojik Formasyon Eğitim Sertifikası Programlarına, eki çizelgede yer verilen yükseköğretim programlarının hangilerinden mezun olanların alınacağı, öğretmen ihtiyacı çerçevesinde İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü ile Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün teklifi doğrultusunda Kurulca belirleneceği; Geçici 8. maddesinde ise, sınıf öğretmeni olarak görev yapmakta iken 540 saatlik 'Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Eğitimi Programı'nı başarıyla tamamlayanların Zihin Engelliler Sınıfı Alanına; öğretmen olarak görev yapmakta iken 90 saatlik 'Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programı'nı başarıyla tamamlayanların Teknoloji ve Tasarım Alanına eğitim kurumlarının ihtiyacına göre alan değişikliği yapılabileceği, bu kapsamda düzenlenecek olan eğitim programının içeriği, yöntemi, uygulama esasları, başlama ve bitiş tarihleri, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü ile Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü koordinesinde belirleneceği düzenlenmiştir.
Öte yandan, dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 'Alan Değişikliği' konulu... günlü, ...sayılı yazısıyla, 540 saatlik Zihin Engelliler Sınıf Öğretmenliği Eğitim Programını başarı ile tamamlayanlar ile 90 saatlik Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programlarına katılıp da başarıyla tamamlayanların ''zihin engelliler sınıf alanı'' ile ''Teknoloji ve Tasarım alanı''na alan değişikliği başvurusunda bulunabilecekleri ve bu kapsamda alan değişikliği işlemlerinin, öğretmenlerin tercihleri de dikkate alınmak suretiyle alanlarında Bakanlıkça ilan edilen norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacağı belirtilmiştir.
Davalı idare tarafından da, 20/02/2014 tarihli ve 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı'nın Geçici 8. maddesine göre, davacının Özel Eğitim ile Teknoloji ve Tasarım alanına alan değişikliği başvurusunda bulunabileceği, bu nedenle davacının alan değişikliği başvurusunun kabul edilmesinin mümkün olmadığı ileri sürülmüş ise de;
6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la eğitim sisteminde yapılan değişiklik sonrası oluşan norm fazlası sınıf öğretmenleri de dikkate alınarak eğitimin etkin, verimli ve daha sağlıklı uygulanabilmesi, mevcut öğretmenlerden en üst düzeyde yararlanılabilmesi ile öğretmen dağılımında ülke genelinde dengenin sağlanması amacına yönelik olarak alan değişikliğine bağlı işlemler gerçekleştirilmiş; ancak,'' davalı idare tarafından Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliğine atanan Sınıf Öğretmenlerinin hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirilmelerinin sağlanacağı savunulmuş ise de; Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar ile Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esasların geçici 7. maddesi ile anılan hususun düzenlendiği ve Bakanlık ile ilgili Üniversite arasında 31/10/2008 tarihinde imzalanan 'Zihinsel Engelliler Sınıf Öğretmenliği Sertifika Programı İş Birliği Protokolü' kapsamında 1500 kişi kontenjanlı 540 saat süreli sertifika programını başarı ile tamamlayan Sınıf Öğretmenlerinin Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliğine atamasının yapılacağının kurala bağlandığı, dolayısıyla Sınıf Öğretmenlerinin herhangi bir eğitim sürecinden geçirilmeksizin Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliğine atanmasına imkan bulunmadığı'' gerekçesiyle sınıf öğretmenlerinin alan değişikliği yoluyla özel bir eğitime ihtiyaç duyulmadan doğrudan Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği ile Teknoloji ve Tasarım alanına atanmalarına izin veren düzenlemelere yönelik yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlar verilmiştir. (Danıştay İkinci Dairesi'nin 19/04/2013 günlü, E:2012/11775 sayılı; 12/04/2013 günlü, E:2012/12121 sayılı; 25/09/2013 günlü, E:2012/11933 sayılı kararları)
Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün 'Alan değişikliği' konulu 21/11/2014 günlü, 190953 sayılı genel düzenleyici işlemiyle de; söz konusu yargı kararları sonrası alan değişikliği yapılan öğretmenlerin önceki alanlarına döndürülmesi nedeniyle 20/02/2014 günlü, 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Geçici 8. maddesi de dikkate alınarak, Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünce açılan ve süresi belirlenen eğitim programlarına katılarak başarılı olanların gördükleri eğitim ile ilgili belli alanlarda alan değişikliği işlemlerine izin verildiği görülmektedir.
Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün ''Alan değişikliği'' konulu ...tarih ve ...sayılı düzenleyici işleminin iptali istemi yönünden;I-Usul Yönünden
Bu durumda, yukarıda belirtilen Danıştay İkinci Dairesinin kararının gerekçesi, yine yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri dikkate alındığında, 20/02/2014 günlü, 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Geçici 8. maddesinde yer alan düzenlemeye bağlı olarak yapılan dava konusu düzenlemenin, atanacağı alanda hizmet içi eğitim yoluyla yetiştirilerek öğrenimine uygun alanı dışında bir başka alana atananacak öğretmenler ile ilgili olduğu, sınıf öğretmenliği alanından başka bir alanda da yüksek öğrenim yapmış olan davacının alan değişikliği yapılmasına ilişkin talebinin dava konusu düzenleyici işlem kapsamında olmayıp, Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinin 'Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler' başlıklı 44. maddesinde yer verilen '(1)... ile başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenler,... mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara alanlarının değiştirilmesini isteyebilirler.'' düzenlemesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği, dolayısıyla davacının dava konusu düzenlemenin iptalini istemekte menfaatinin bulunmadığı, bu nedenle öncelikle davanın usul yönünden reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.II-Esas Yönünden
Gerek belli branşlara atamalarda o branşa en uygun yüksek öğrenim programından mezun ve o branşa ait gerekli bilgi ve beceriye sahip olanları atamak ve gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere idareye takdir yetkisi tanındığından; eğitim hizmetlerini yürütmekle görevli olan idarece, 20/02/2014 günlü, 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Geçici 8. maddesi de dikkate alınarak, ihtiyaç duyulan kadrolara yönelik belli alanlarla sınırlı olmak üzere, halen öğretmen olarak görev yapanların atanacağı alanla ilgili belli bir eğitimden geçtikten sonra alan değişikliği yapılmasına izin veren Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün ''Alan değişikliği'' konulu... tarih ve... sayılı düzenleyici işleminde üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının coğrafya öğretmenliği branşına alan değişikliği yapılmasına ilişkin başvurusunun kabul edilmemesine ilişkin işleme gelince;
Yukarıda aktarılan ve dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 44. maddesinin 1. ve 2. fıkralarında; başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenlerin, yüksek öğrenimlerinin Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ilişkin kararında atanacağı alana uygun olması kaydıyla mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara alanlarının değiştirilmesini isteyebilecekleri ve bu kapsamda yapılacak alan değişikliği işlemlerinin Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılacağı yolundaki düzenlemeler ile davacının sınıf öğretmenliği alanından başka, coğrafya alanında da yüksek öğrenimi bitirdiği, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca hazırlanan Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları'na ekli çizelgenin 12. sırasında ''Coğrafya'' alanının atamaya esas alanlar arasında gösterildiği, davacının alan değişikliği yapılarak atanmayı talep ettiği alanda ayrıca hizmet içi eğitim görmesine gerek bulunmadığı dikkate alındığında, idarece kamu hizmetinde belli bir düzenin ve yeknesaklığın sağlanması, eğitim-öğretim dönemi itibariyle eğitimin işleyişinde aksamanın önlenmesi, branşlarına göre duyulan ihtiyaca binaen öğretmenlerin ülke içinde dengeli dağılımının sağlanması amacı gibi hususlar gözetilmek suretiyle davacının alan değişikliği talebi değerlendirilmeye alınarak davacının talebi hakkında bir karar verilmesi gerekirken, davacının talebinin değerlendirmeye alınmayarak reddedilmesine ilişkin dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün ...tarih ve ...sayılı işleminde sebep unsuru yönünden hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Açıklanan nedenlerle,
1. Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün ''Alan değişikliği'' konulu ...tarih ve ...sayılı düzenleyici işleminin iptali istemine yönelik davanın reddine,2. Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün ...tarih ve ...sayılı işleminin iptaline karar verilmesinin gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Dairemizin 25/06/2018 günlü, E:2015/7092, K:2018/4270 sayılı bozma kararına uyularak .... İdare Mahkemesinin ...günlü, E:..., K:...sayılı görev ret kararıyla Dairemize iletilen dosyada, duruşma için önceden belirlenen 20/04/2022 günü usulüne göre yapılan tebligata rağmen tarafların gelmediği görüldüğünden duruşma açılmaksızın, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ:
Dava dosyasının incelenmesinden; Erzurum ili, Yakutiye ilçesi, ...İlkokulunda 'Sınıf Öğretmeni' olarak görev yapan davacının, 11/06/2014 tarihinde Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya (İ.Ö.) Programı'ndaki öğrenimini tamamlaması nedeniyle kendisine, 'Coğrafya Öğretmenliği' branşına alan değişikliği yapma hakkı verilmesi talebiyle 04/12/2014 tarihinde davalı idareye başvuruda bulunduğu, anılan başvurunun, Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün... günlü, ...sayılı yazısında hangi alanlarda alan değişikliği yapılacağının belirtildiği ve gerekli açıklamaların yapıldığı şeklindeki ...günlü, ...sayılı Milli Eğitim Bakanlığı işlemiyle reddedilmesi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan ve 06/05/2010 günlü, 27573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 'Alan değişikliğine bağlı yer değiştirmeler' başlıklı 44. maddesinde; '(1) Öğrenimine uygun alanı dışında bir başka alana atanan öğretmenler, öğrenimleri birden fazla alana atamaya kaynak olan öğretmenler ile başka bir alanda yüksek öğrenimi bitiren öğretmenler, adaylıklarının kaldırılmış olması ve yüksek öğrenimlerinin Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların mezun oldukları yüksek öğretim programlarına ilişkin kararında atanacağı alana uygun olması kaydıyla mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alanlara alanlarının değiştirilmesini isteyebilirler.
(2) Bu kapsamda yapılacak alan değişikliği işlemleri haziran ayında Bakanlıkça belirlenecek takvim çerçevesinde yapılır.
(3) Alan değişikliği isteyen öğretmenlerin alan değişiklikleri, il içinde tercihleri de dikkate alınmak suretiyle alanlarında ihtiyaç duyulan eğitim kurumları olacak şekilde hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Hizmet puanlarının eşit olması durumunda öğretmenlikteki hizmet süresi daha fazla olana öncelik verilir.
(4) Talim ve Terbiye Kurulu kararlarıyla dersi ya da alanı kaldırılan öğretmenler, mezuniyetleri itibarıyla atanabilecekleri alana ya da aylık karşılığı okutacakları dersler bölümünde belirtilen derslerin öğretmenliğine isteklerine bakılmaksızın alan değişikliği yoluyla atanırlar.
(5) İstihdam alanı daralan öğretmenler, Talim ve Terbiye Kurulu karar ve görüşleri çerçevesinde mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da aylık karşılığı okutacakları dersler arasında yer alan derslerin öğretmenliğine istekleri de dikkate alınarak alan değişikliği yoluyla atanırlar.
(6) Alan değişikliği gerçekleştirilen öğretmenlerin, alan değişikliğinin iptali istekleri dikkate alınmaz.' düzenlemesine yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulunun 20/02/2014 günlü, 9 sayılı kararıyla belirlenen Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları'nın 1. maddesinde; bu Esasların amacının, öğretmen olarak atamaya esas alınacak alanların, öğretmenliğe atanacakların alanlara göre mezun oldukları yükseköğretim programlarının, öğretmenliğe atananların alanlarına göre aylık karşılığında okutacakları derslerin belirlenmesi olduğu, 5. maddesinde; öğretmen olarak atanmaya esas alanların, her bir alan öğretmenliği için mezun olunacak yükseköğretim programı ile öğretmenliğe atananların alan ve yan alanlarına göre aylıkları karşılığında okutacakları derslerin eki çizelgede belirtildiği, 11. maddesinde; alanı kaldırılan veya istihdam alanı daralan öğretmenlerin, eki çizelgede mezuniyeti itibarıyla atanabileceği alana ya da öğretmenlerin 'Okutacağı Dersler' sütununda belirtilen derslerin öğretmenliğine, istekleri de dikkate alınarak alan değişikliği yoluyla atanacakları, bu öğretmenlerin yeni alanlara atanmasında, atanacakları alana uygun eğitimin verileceği, 12. maddesinde; Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile düzenlenen alan öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon/Pedagojik Formasyon Eğitim Sertifikası Programlarına, eki çizelgede yer verilen yükseköğretim programlarının hangilerinden mezun olanların alınacağı, öğretmen ihtiyacı çerçevesinde İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü ile Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğünün teklifi doğrultusunda Kurulca belirleneceği, 13. maddesinde; eki çizelgede bazı yükseköğretim programları için katılma zorunluluğu getirilen eğitim programlarının içeriği ve uygulama esaslarının ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak Bakanlıkça belirleneceği, Geçici 8. maddesinde ise; sınıf öğretmeni olarak görev yapmakta iken 540 saatlik 'Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Eğitimi Programı'nı başarıyla tamamlayanların Zihin Engelliler Sınıfı Alanına, öğretmen olarak görev yapmakta iken 90 saatlik 'Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programı'nı başarıyla tamamlayanların Teknoloji ve Tasarım Alanına eğitim kurumlarının ihtiyacına göre alan değişikliği yapılabileceği, bu kapsamda düzenlenecek olan eğitim programının içeriği, yöntemi, uygulama esasları, başlama ve bitiş tarihleri, İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü ile Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü koordinesinde belirleneceği düzenlenmiştir.
Öte yandan, Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün 'Alan Değişikliği' konulu 21/11/2014 günlü, 190953 sayılı işlemiyle, 540 saatlik Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği Eğitim Programı ile 90 saatlik Teknoloji ve Tasarım Öğretmenliği Eğitim Programlarına katılıp da başarıyla tamamlayanların, Talim ve Terbiye Kurulunun 20/02/2014 günlü, 9 sayılı kararının Geçici 8. maddesine göre Özel Eğitim ile Teknoloji ve Tasarım alanına alan değişikliği başvurusunda bulunabilecekleri ve bu kapsamda alan değişikliği işlemlerinin, öğretmenlerin tercihleri de dikkate alınmak suretiyle alanlarında Bakanlıkça ilan edilen norm kadro açığı bulunan eğitim kurumlarına hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılacağı belirtilmiştir.HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6287 sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun'la eğitim sisteminde yapılan değişiklik sonrası oluşan norm fazlası sınıf öğretmenleri de dikkate alınarak eğitimin etkin, verimli ve daha sağlıklı uygulanabilmesi, mevcut öğretmenlerden en üst düzeyde yararlanılabilmesi ile öğretmen dağılımında ülke genelinde dengenin sağlanması amacına yönelik olarak alan değişikliğine bağlı işlemler gerçekleştirilmiş; ancak, sınıf öğretmenlerinin alan değişikliği yoluyla özel bir eğitime ihtiyaç duyulmadan doğrudan Zihin Engelliler Sınıfı Öğretmenliği ile Teknoloji ve Tasarım alanına atanmalarına izin veren düzenlemelere yönelik yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlar verilmiştir. (Danıştay İkinci Dairesi'nin 19/04/2013 günlü, E:2012/11775 sayılı; 12/04/2013 günlü, E:2012/12121 sayılı; 25/09/2013 günlü, E:2012/11933 sayılı kararları)
Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü'nün 'Alan değişikliği' konulu 21/11/2014 günlü, 190953 sayılı genel düzenleyici işlemiyle de; söz konusu yargı kararları sonrası alan değişikliği yapılan öğretmenlerin önceki alanlarına döndürülmesi nedeniyle ...günlü, ...sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Geçici 8. maddesi de dikkate alınarak sadece belli alanlarda alan değişikliği işlemlerine izin verildiği görülmektedir.
Bu durumda, yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden anlaşılacağı üzere, belli branşlara atamalarda o branşa en uygun yüksek öğrenim programından mezun olanları atamak ve gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere idareye takdir yetkisi tanındığından; eğitim hizmetlerini yürütmekle görevli olan idarece, 6287 sayılı Yasa ile eğitim sisteminde yapılan değişiklik sonucu sınıf öğretmenliğinde oluşan fazlalığın giderilmesi ile yukarıda yer verilen yargı kararları uyarınca alan değişikliği yapan öğretmenlerin önceki görevlerine döndürülmelerine bağlı olarak oluşan olumsuzlukların ortadan kaldırılmasının sağlanması amacıyla 20/02/2014 günlü, 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının Geçici 8. maddesi de dikkate alınarak, kamu yararı ve hizmet gerekleri doğrultusunda ihtiyaç duyulan kadrolara yönelik belli alanlarla sınırlı olmak üzere alan değişikliği yapılmasına izin veren Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün 'Alan değişikliği' konulu... günlü, ...sayılı işlemi ile davacıya Coğrafya alanına alan değişikliği başvuru hakkı verilmemesine dair... günlü, ...sayılı işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1- Davacının, Coğrafya Öğretmenliği branşına alan değişikliği hakkı verilmesi isteğiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin ...günlü, ...sayılı işlem ile dayanağı Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğünün ...günlü, ...sayılı işleminin iptali istemi yönünden DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderlerinin davacı üzerine bırakılmasına, artan posta ücretinin kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
3. Davalı Milli Eğitim Bakanlığınca yatırılan ve kullanılan ...-TL gider avansının, davacıdan alınarak anılan idareye verilmesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ...-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı Milli Eğitim Bakanlığına verilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 20/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
